آمادگي و شناخت در مشاوره ازدواجدر مشاوره ازدواج به دو فرآيند توجه مي شود؛ اول اين كه فرد بداند براي ازدواج آمادگي دارد يا نه و بعد از طرف مقابل شناخت كافي داشته باشد. فرد براي اين كه بداند آمادگي ازدواج دارد يا نه، مي تواند از مشاور كمك بگيرد. فردي آمادگي ازدواج دارد كه تعهد پايدار داشته باشد، يعني براي فردي كه وارد زندگي او شده است بار نباشد، زندگي بالنده اي داشته باشد، باعث آرامش وي شود، سرعت حركت او را به سمت تعالي و پيشرفت بيشتر كند و اگر چنين نباشد، در واقع ازدواج تنها براي رفع بخشي از نيازها خواهد بود كه به فرد براي پيشرفت و تعالي كمك نمي كند. بنابراين براي اين كه فرد ميزان آمادگي خود را برآورد كند مي تواند از مشاور حاذق در اين حوزه كمك بگيرد. مشاور بايد درباره موضوعات مختلف اطلاعات كافي داشته باشد و مولفه ها را بر اساس اهميت آن بررسي كند. در مشاوره قبل از ازدواج دو عامل آمادگي و آشنايي مهم است.
براي بسياري از افراد يك يا تعدادي از ملاك هاي كم اهميت محور توجه قرار مي گيرد و در صورتي كه بايد به مجموعه عوامل توجه كرد، بنابراين در مشاوره قبل از ازدواج مجموعه عواملي كه يك فرد بايد به آن توجه كند، بررسي مي شود.
به عنوان مثال ميزان تاثيرگذاري و بار ارزشي هر كدام از عوامل خانواده، زيبايي و اعتقادات مشخص است و مشاوره ازدواج با تعيين ريسك پذيري عوامل مختلف تعيين مي كند كه به عنوان نمونه در زمينه خانواده ها در زندگي آينده دو نفر احتمال ريسك وجود دارد يا نه ،او تشخيص مي دهد كه آيا فرد مي تواند از اين ريسك گذر كند يا نه و فرد را متوجه اين موضوع مي كند كه در زندگي آينده چه ميزان از وقت و انرژي خود را بايد صرف مديريت عوامل ريسك پذير و حذف و خنثي كردن آن ها كند. بر اساس مدل ملي ميانگيني از ارزش گذاري فاكتورها با خطاي 5 يا 6درصدي تعيين شده است و از طرفي هر يك از عوامل براي هر مشاوره به تنهايي و در كنار ساير عوامل سنجيده و ارزش گذاري مي شود.
به عنوان مثال دو نفري كه از نظر خانوادگي با يكديگر هماهنگ نيستند، ميزان ريسك پذيري اين عامل در كنار عوامل ديگر مانند آمادگي ازدواج يا پختگي سنجيده مي شود. يعني اگر كسي به پختگي لازم رسيده باشد ريسك ناهماهنگي خانواده ها را به راحتي پشت سر مي گذارد، اما اگر اين آمادگي را نداشت احتمالاً در 80درصد موارد وقت آن ها صرف برطرف كردن مشكلاتشان با خانواده ها خواهد شد. بنابراين براي هر فردي فاكتور خانواده در كنار ديگر عوامل معناي خاصي پيدا مي كند. وقتي فاكتورها با هم بررسي شود ميزان ريسك پذيري هر ازدواج مشخص مي شود.